منتورینگ یا هدایتگری (Mentoring) چیست

🔹 تعریف علمی منتور

منتور شخصی است که از طریق ارتباط هدفمند و مستمر، فردی با تجربه کمتر (منتوری یا Mentee) را در مسیر توسعه‌ علمی، شغلی، یا شخصی راهنمایی می‌کند.

این رابطه بر پایه‌ی اعتماد، احترام متقابل، و یادگیری دو‌سویه شکل می‌گیرد.

🔹 ویژگی‌های کلیدی منتور

1. دارای تجربه واقعی در حوزه‌ موردنظر (مثلاً پژوهش، نویسندگی آکادمیک، مدیریت علمی)
2. توان تحلیل و بازخورد دادن به‌صورت سازنده
3. توان انگیزش و الهام‌بخشی، نه صرفاً آموزش
4. پایبندی به اخلاق علمی و رازداری
5. صبوری و مهارت ارتباطی بالا

🔹 تفاوت منتور با کوچ (Coach)

🔹 نقش منتور در آکادمی نگارش

در مدل آموزشی آکادمیِ نگارش، منتور فقط «آموزگار» نیست، بلکه:

پلی است میان تجربه و یادگیری؛ کسی که مسیر را رفته و اکنون چراغی برای راه دیگر پژوهشگران است.

او کمک می‌کند شاگرد:

• هدف پژوهشی خود را شفاف کند.
• مسیر نگارش علمی (پروپوزال، مقاله، رساله) را بیاموزد.
• مهارت تفکر انتقادی و نگارش تحلیلی را رشد دهد
• انواع منتورینگ

• منتورینگ رسمی:

  معمولاً در قالب برنامه‌های مشخص و از پیش‌طراحی‌شده در سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی صورت می‌گیرد، با سیاست‌ها و چارچوب‌های معین.

• منتورینگ غیررسمی:

  مبتنی بر روابط طبیعی، شخصی یا حرفه‌ای، بدون ساختار یا برنامه‌ی تدوین‌شده است و ممکن است طی زمان به طور خودجوش شکل بگیرد.

• منتورینگ گروهی و معکوس:

  در مدل گروهی، یک منتور چند مینتی را راهبری می‌کند؛ در مدل معکوس (Reverse mentoring)، فرد با تجربه کمتر در یک حوزه (مثلاً نسل جدید در فناوری) به فرد با سابقه‌تر آموزش می‌دهد.

• اهمیت و کاربردهای منتورینگ

• در آموزش عالی:

  رهنموددهی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای نگارش پایان‌نامه، انتخاب مسیر پژوهشی یا ورود به بازار کار.

• در سازمان‌ها و کسب‌وکارها:

  ارتقای آمادگی کارکنان برای تصدی پست‌های بالاتر، تسهیل انتقال دانش سازمانی و افزایش وفاداری و رضایت شغلی.

• در رشد فردی:

  افزایش اعتماد به نفس، تسریع فرآیند یادگیری و توسعه شبکه ارتباطی